Gjirafa është kafsha tokësore më e gjatë në botë dhe një nga krijesat më të veçanta të natyrës. Ajo i përket familjes së gjitarëve Artiodactyla dhe gjinisë Giraffa, me disa nënlloje të shpërndara në zona të ndryshme të Afrikës. Pamja e saj është e dallueshme falë qafës së gjatë, këmbëve të larta dhe qimeve me njolla karakteristike.

Qafa e gjirafës, edhe pse duket shumë e gjatë, ka po aq rruaza sa qafa e njeriut – vetëm shtatë – por secila është shumë më e madhe. Lartësia e një gjirafe të rritur arrin deri në 5,5 – 6 metra, ndërsa meshkujt mund të peshojnë deri në 1.200 kilogramë. Femrat janë më të lehta dhe disi më të shkurtra. Përveç qafës, një tipar i veçantë janë “ossikonet”, brirët e vegjël të mbuluar me qime që ndodhen mbi kokë, të cilat përdoren gjatë përplasjes mes meshkujve dhe si element dallues.

Gjirafat jetojnë vetëm në Afrikë, kryesisht në savanat dhe stepat e thata ku rriten akaciet dhe pemë të tjera që u shërbejnë si burim kryesor ushqimi. Dieta e tyre përbëhet kryesisht nga gjethet e akacies, por ato ushqehen gjithashtu me lastarë, lule e fruta. Gjuhën e kanë të gjatë dhe të fortë, deri në 45 centimetra, që u mundëson të shtrihen mes degëve me gjemba pa u dëmtuar.

Këto kafshë janë të njohura për mënyrën e tyre unike të të ecurit dhe vrapuarit. Megjithëse trupin e kanë të rëndë, gjirafat mund të arrijnë shpejtësi deri në 60 km/h në distanca të shkurtra, ndërsa zakonisht ecin ngadalë duke lëvizur këmbët e të njëjtës anë të trupit njëkohësisht. Ky stil i veçantë ecjeje i jep trupit të tyre një lëvizje të veçantë e të lehtë.

Gjirafat jetojnë në grupe të lirshme shoqërore, të quajtura kule, që shpesh ndryshojnë përbërje. Ato janë kryesisht paqësore dhe kalojnë pjesën më të madhe të kohës duke kullotur ose duke pushuar. Meshkujt shpesh përballen mes tyre në duele ku përplasin qafat, një sjellje e quajtur “necking”, për të fituar dominim ose për të fituar të drejtën e çiftëzimit.

Periudha e shtatzënisë së gjirafës është rreth 15 muaj, pas së cilës lind një këlysh i vetëm, që bie nga një lartësi prej afro dy metrash në momentin e lindjes. Megjithëse ky fillim duket i ashpër, këlyshët ngrihen në këmbë brenda një ore dhe fillojnë të ndjekin nënën. Jetëgjatësia e gjirafave në natyrë arrin rreth 25 vjet, ndërsa në kushte të mbrojtura edhe më shumë.

Nga natyra e tyre, gjirafat kanë pak grabitqarë, përveç luanit, i cili është në gjendje të rrëzojë një gjirafë të re ose të dobët. Megjithatë, rreziku më i madh për to mbetet njeriu, për shkak të gjuetisë për mish dhe lëkurë, si dhe humbjes së habitateve natyrore. Disa nënpopullata të gjirafës janë tashmë të listuara si të rrezikuara nga IUCN.

Në kulturën njerëzore, gjirafa është bërë simbol i elegancës, hijeshisë dhe shikimit nga një perspektivë më e gjerë, falë qafës së saj të gjatë që duket sikur shikon mbi gjithçka. Në shumë vende të Afrikës ajo shihet si kafshë paqësore dhe shpesh përmendet në legjenda popullore. Për fëmijët në mbarë botën, gjirafa është një nga kafshët më të dashura falë pamjes së saj të veçantë dhe natyrës së butë.

Karakteristikat fizike

🌍 Shpërndarja dhe habitati

🍃 Ushqimi

👨‍👩‍👧 Sjellja

🍼 Shumimi

🧾 Statusi i ruajtjes

🧠 Simbolika dhe kultura